اشاره‌ای به هوش مصنوعی
هوش مصنوعی یا هوش ماشینی را باید عرصه پهناور تلاقی و هم‌کناری بسیاری از دانش‌ها، علوم، و فنون قدیم و جدید دانست. ریشه‌ها و ایده‌های اصلی آن را باید در فلسفه، زبان‌شناسی، ریاضیات، روان‌شناسی، نورولوژی و فیزیولوژی نشان گرفت و شاخه‌ها، فروع و کاربردهای گوناگون و فراوان آن را در علوم رایانه، علوم مهندسی، علوم زیست‌شناسی و پزشکی، علوم ارتباطات و بسیاری از دیگر زمینه‌ها جست‌و‌جو کرد.

هوش مصنوعی، به هوشمندی یک ماشین و یا دانشی در کامپیو‌تر که سعی در ایجاد آن دارد، گفته می‌شود. بیشتر نوشته‌ها و مقاله‌های مربوط به هوش مصنوعی، آن را «دانش شناخت و طراحی عامل‌های هوشمند» تعریف کرده‌اند. یکی از عوامل هوشمندی، سیستمی است که با شناخت محیط اطراف خود، شانس موفقیت خویش را بالا می‌برد. «جان مکارتی» که واژه هوش مصنوعی را در 1956 به‌کار برد، آن را «دانش و مهندسی ساخت ماشین‌های هوشمند» تعریف کرده است.

هوش مصنوعی

اندیشه‌های پیش از پیدایش کامپیو‌تر؛ دوران ماشین‌های مکانیکی
پس از رسمی شدن دین مسیحیت در روم باستان، کشیش‌های مسیحی به‌تدریج قدرت جدیدی یافتند که همانا دخالت در حکومت بود. حدود 800سال، دورانی سیاه بر تاریخ اروپا حاکم بود که به قرون وسطی شهرت یافته است. این‌‌ همان دورانی است که «برونو» به‌خاطر افکار علمی خود، زنده‌زنده در آتش سوخت و «گالیله» از ترس، مجبور به عقب‌نشینی در نظریات علمی خود شد. از حدود قرن 14 میلادی، دورانی در اروپا آغاز شد که به عصر نوزایی یا رنسانس شهرت یافت. ناگفته پیداست که برای رشد و تعالی انسان‌ها، شرایطی باید فراهم شود تا نخبگان جامعه جرئت بیان عقاید خود را پیدا کنند و این امر، با پیدایش رنسانس آغاز شد. در چنین شرایطی بود که انقلاب صنعتی شروع شد و دنیا را به تسخیر خود درآورد. پیشرفت‌های پی‌در‌پی و اکتشافات مکانیکی آن دوران، منجر به ساخت ماشین‌های مکانیکی پیچیده‌ای شد که متفکران و بویژه فلاسفه آن زمان را مجذوب خود کرد. ماشین‌های عظیم مکانیکی و قابلیت‌های کارکردی غیرقابل تصور آن‌ها، اذهان متفکران را واداشت تا هر چیزی را در قالب مدل‌های مکانیکی، تصور کنند.

در چنین جوی، برخی دانشمندان این جرئت را به خود دادند تا به ساختار بدن انسان به‌عنوان یک ماشین بنگرند. در رأس این افراد، رنه دکارت فیلسوف بزرگ قرار داشت. از نظر او، موجودات زنده همانند ساعت، دارای قطعات پیچیده متعددی هستند که خداوند آن‌ها را در کنار یکدیگر قرار داده، پس کافی است این ماشین را همانند یک ساعت، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با شناخت اجزای آن و ارتباط بین این اجزا، قادر به درک کل ماشین خواهیم شد. در قرن 18، فردی فرانسوی به‌نام «واکوانسون» 1 اردکی مصنوعی را تولید کرد که اردک قادر به تولید دوازده صدای متفاوت بود و می‌توانست انگشتان، لب‌ها و زبان خود را متناسب با موسیقی حرکت دهد.

تولد هوش مصنوعی
در تابستان 1956 تعدادی دانشمند جوان از دانشگاه‌های مختلف، با پیشنهاد جان مک کارتی تصمیم به برگزاری همایشی کردند که بعد‌ها تاریخ تولد هوش مصنوعی نیز نامیده شد. این کنفرانس که قرار بود در کالج دارتماف برگزار شود، اولین همایش رسمی با عنوان هوش مصنوعی بود.

در آن زمان، تخصص بزرگان هوش مصنوعی شرکت‌کننده در کنفرانس یادشده عبارت بود از:
- جان مک کارتی: از وی به‌عنوان فردی یاد می‌شود که برای اولین‌بار واژه هوش مصنوعی را بر سر زبان‌ها انداخت. در آن زمان، او استاد کالج دارتماف در ایالت نیوهمشایر بود. تخصص مک کارتی در آن زمان، محاسبات نرم‌افزاری، ارتباط مغز و ماشین و استفاده از زبان در ماشین بود.

- کلود شانون: ریاضیدان شرکت تلفن بل بود. تخصص وی در زمینه تئوری آماری اطلاعات، مدارات سوئیچینگ، یادگیری ماشینی و رمزنگاری بود.

- ماروین می‌نسکی: ریاضیدان و عصب‌شناس دانشگاه هاروارد بود که به‌عنوان تز دکترای خود ماشینی بر پایه نرون‌های عصبی ساخته بود تا قدرت یادگیری را بر روی آن شبیه‌سازی کند.

- ناتالین روچس‌تر: مدیر بخش تحقیقات در زمینه اطلاعات شرکت IBM بود. بخش مهمی از کار او مربوط به مسائل اجرایی ساخت کامپیو‌تر و تحقیقات در زمینه تولید رادار بود.

طرح اولیه مطرح شده توسط این 4 نفر مبتنی‌بر هر نوع زمینه یادگیری و یا هوشمندی بود که بتوان آن را توسط ماشین شبیه‌سازی کرد.

به‌طور خاص، هفت موضوع اصلی در این زمینه مطرح شده بود:

1. اگر فرض کنیم کامپیوتری با قدرت محاسباتی و حافظه قابل‌مقایسه با مغز انسان یا مهره‌داران ساده‌تر از انسان داشته باشیم، آیا می‌توان آن کامپیو‌تر را هوشمند کرد؟

2. چگونه می‌توان ماشینی داشت که قادر به استفاده از زبان باشد.

3. اگر مغز انسان متشکل از مجموعه‌ای از سلول‌های عصبی است، آیا می‌توان ماشینی ساخت که همانند آن، سازمان داده شده باشد؟ در صورت ساخت این ماشین آیا قادریم رفتارهای هوشمند را بر روی آن شبیه‌سازی کنیم؟

4. ساده‌ترین راه برای حل این مسئله، شاید آزمودن تمامی راه‌حل‌های ممکن و یافتن بهترین راه باشد. حاضران در همایش، نیاز به روشی را احساس کردند که براساس آن قادر به محاسبه پیچیدگی زمان اجرای حل یک مسئله از طریق محاسبات ریاضی باشیم.

5. چگونه می‌توان ماشینی ساخت تا قادر باشد همانند انسان به پیشرفت بدون سرپرست بپردازد؟

6. چگونه می‌توان ماشینی ساخت که خود قادر به انتزاع از اطلاعات دریافتی از محیط پیرامون خود باشد؟

7. چگونه می‌توان حدس‌های تصادفی منجر به کشفی جدید را در یک ماشین ممکن ساخت؟
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی، روشی است برای هوشمند کردن کامپیو‌تر تا قادر باشد در هر لحظه تصمیم‌گیری کرده و اقدام به بررسی یک مسئله کند. هوش مصنوعی، کامپیو‌تر را قادر به تفکر کرده و روش آموختن انسان را تقلید می‌کند، به‌همین علت، اقدام به جذب اطلاعات جدید برای به‌کارگیری مراحل بعدی خواهد کرد. مغز انسان به بخش‌هایی تقسیم شده است که هر یک وظیفه‌ای خاص خود و جدا از بقیه را انجام می‌دهد. اختلال در کار یک بخش، تأثیری در دیگر قسمت‌های مغز نخواهد گذاشت. در برنامه‌های هوش مصنوعی نیز این مسئله رعایت می‌شود، در حالی‌که در برنامه‌های غیر هوش مصنوعی مثل C یا Pascal تغییر در برنامه، بر دیگر قسمت‌های برنامه و اطلاعات تأثیر دارد.

جان مکارتی، مخترع یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی به‌نام Lisp است. با این نام می‌توان به هویت هوشمند یک ابزار مصنوعی اشاره کرد (ساخته دست بشر، غیرطبیعی، مصنوعی).

حال اینکه AI به‌عنوان اصطلاحی عمومی پذیرفته شده و شامل محاسبات هوشمندانه و ترکیبی (مرکب از مواد مصنوعی) است.

از اصطلاح AI قوی و ضعیف نیز می‌توان تا حدودی برای معرفی رده‌بندی سیستم‌ها استفاده کرد. AI‌ها در رشته‌هایی مشترک نظیر علم کامپیو‌تر، روان‌شناسی و فلسفه مورد مطالعه قرار می‌گیرند. براساس این مطالعات، رفتاری هوشمندانه، یادگیری و سازش ایجاد شده و معمولاً از نوع پیشرفته آن در ماشین‌ها و کامپیوتر‌ها استفاده می‌شود.
مباحث کاربردی و مهم در تحقق یک سیستم هوش مصنوعی
1. سیستم‌های خبره
2. شبکه‌های عصبی
3. الگوریتم‌های ژنتیک
. سیستم‌های منطق فازی

الف- سامانه‌های خبره:

سامانه یا سیستم‌های خبره، دسته‌ای خاص از نرم‌افزارهای رایانه‌ای هستند که در راستای کمک به کاردانان و متخصصان انسانی و یا جایگزینی جزئی آنان در زمینه‌های محدود تخصصی، تلاش می‌کنند. این‌گونه سامانه‌ها، در واقع نمونه‌هایی ابتدایی و ساده‌تر از فناوری پیشرفته‌تر سامانه‌های مبتنی‌بر دانش تلقی می‌شوند. این سامانه‌ها، معمولاً اطلاعات را به شکل واقعیات و قواعد به‌صورتی ساختارمند در دادگانی به‌نام پایگاه دانش ذخیره کرده و با استفاده از روش‌هایی خاص، استنتاج از این داده‌ها نتایج موردنیاز حاصل می‌شود.
ب – شبکه‌های عصبی:
1. مدل‌سازی مغز و اعصاب: هدف علمی از مدل‌سازی شبکه‌های عصبی، دستیابی به چگونگی عملکرد مغز و اعصاب است. به این وسیله می‌توان درکی بهتر از چگونگی طبیعت هوشمندی انسان داشت و روش‌های آموزش بهتری را تدارک دید.

2. ساخت سیستم‌های مصنوعی: هدف مهندسان، ساخت سیستم‌های مؤثر برای کاربردهای حقیقی است. این امر می‌تواند زمینه‌ساز ساخت ماشین‌هایی با قدرت و توانایی بالا‌تر به‌منظور بالا بردن کارایی آن‌ها باشد.
پ – فناوری الگوریتم ژنتیک:
الگوریتم‌های ژنتیک، روشی قدرتمند برای توسعه اکتشافی مسائل بهینه‌سازی ترکیبی مقیاس بزرگ، فراهم آورده است. انگیزه اصلی مطرح کردن الگوریتم ژنتیک را می‌توان این‌گونه توضیح داد که «تکامل تدریجی» به شکلی قابل‌ملاحظه در توسعه انواع و گونه‌های پیچیده از طریق مکانیزم‌های نسبتاً ساده تکمیلی، نمود یافته است. یک الگوریتم ژنتیک، مسئله را به‌صورت مجموعه‌ای از رشته‌هایی که شامل ذرات ریز هستند، کدگذاری می‌کند. سپس برای تحریک فرایند تکامل تدریجی، تغییراتی را بر این رشته‌ها اعمال می‌کند. در مقایسه با الگوریتم‌های جست‌و‌جوی محلی، در جست‌و‌جوی عمومی که در آن تنها یک راه‌حل قابل‌قبول وجود دارد، الگوریتم‌های ژنتیک، جامعه‌ای از افراد را مدنظر می‌گیرند. کار با مجموعه‌ای از افراد، امکان مطالعه ساختار‌ها و ویژگی‌های اصلی افراد متفاوت را که منجر به شناسایی و کشف راه‌حل‌های کارامد‌تر می‌شود، فراهم می‌سازد. الگوریتم ژنتیک طی مطالعه، رشته‌های متناسب باارزش را برمی‌گزیند و آن دسته از رشته‌های دارای تناسب کمتر با جمعیت مورد بررسی را حذف می‌کنند.
ت- سیستم‌های منطق فازی:
به بیان روشن‌تر، برخی سیستم‌های خبره، از منطق فازی8 استفاده می‌کنند. در منطق غیرفازی، تنها دو ارزش درست (true) یا نادرست (false) وجود دارد.

از منطق فازی در مواردی استفاده می‌شود که با مفاهیمی مبهم همچون «سنگینی»، «سرما»، «ارتفاع» و نظایر آن‌ها روبه‌رو می‌شویم. این پرسش را درنظر بگیرید: «وزن یک شیء، 500 کیلوگرم است. آیا این شیء سنگین است؟» چنین سوالی، معمولاً پرسشی مبهم تلقی می‌شود زیرا این سوال مطرح می‌شود که «سنگین از چه نظر؟» اگر برای حمل توسط یک انسان بگوییم، بله سنگین است. اگر برای حمل توسط یک خودرو مطرح شود، کمی سنگین است، اما اگر برای حمل توسط یک هواپیما مطرح شود، خیر، سنگین نیست. در اینجاست که با استفاده از منطق فازی می‌توان نوعی «درجه درستی» برای چنین پرسشی درنظر گرفت و بسته به شرایط گفت که این شیء کمی سنگین است. یعنی در چنین مواردی گفتن اینکه این شیء سنگین نیست (false) یا سنگین است (true) پاسخی دقیق نیست.
مزایای هوش مصنوعی
به‌رغم محدودیت‌های هوش مصنوعی، مدل‌های طراحی شده برای آن بسیار ارزشمند و مفید هستند. منافع و مزایا هوش مصنوعی عبارتند از:
- سرعت و انسجام برخی رویه‌های حل مسئله را به‌صورتی قابل‌ملاحظه افزایش می‌دهد.
- می‌تواند مسائل و مواردی را که حل آن‌ها از طریق محاسبات سنتی ممتنع یا مشکل است، تا حدودی حل کند.
- به حل مسائل دارای داده‌های ناکافی یا غیرشفاف، کمک می‌کند.
- با انجام جست‌و‌جوهای مناسب به مهار داده‌ها و اطلاعات فراوان و حجیم یا خلاصه‌سازی و یا تفسیر داده‌ها و اطلاعات کمک می‌کند.
- کارایی انجام فعالیت‌های زیاد را به‌صورتی قابل‌ملاحظه افزایش می‌دهد.
- بسیاری از برنامه‌های عملیاتی رایانه‌ای را دوستانه‌تر می‌کند.
فلسفه هوش مصنوعی
ماهیت وجودی هوش، به‌طور کلی عبارت است از: جمع‌آوری اطلاعات، استقراء و تحلیل تجربیات، با هدف رسیدن به دانش و یا ارائه تصمیم. در واقع، هوش به‌معنای به‌کارگیری تجربه برای حل مسائل دریافت شده است. هوش مصنوعی، علم و مهندسی ایجاد ماشین‌هایی هوشمند از طریق به‌کارگیری از کامپیو‌تر و الگوگیری از درک هوش انسانی و یا حیوانی و در ‌‌نهایت دستیابی به مکانیزم هوش مصنوعی در سطح هوش انسانی است.

در مقایسه هوش مصنوعی با هوش انسانی، می‌توان گفت که انسان قادر به مشاهده و تجزیه و تحلیل مسایل به‌منظور قضاوت و اخذ تصمیم است، اما هوش مصنوعی مبتنی‌بر قوانین و رویه‌هایی از قبل تعبیه شده در کامپیو‌تر است. در نتیجه، به‌رغم وجود کامپیوترهای بسیار کارا و قوی در عصر حاضر، هنوز در ایجاد هوش‌های مصنوعی، موفق به پیاده‌سازی هوشی نزدیک به هوش انسان نشده‌ایم.

به‌طور کلی، هوش مصنوعی را می‌توان از زوایایی متفاوت مورد بررسی و مطالعه قرار داد. بین هوش مصنوعی به‌عنوان هدف، هوش مصنوعی به‌عنوان رشته تحصیلی دانشگاهی و یا هوش مصنوعی به‌عنوان مجموعه‌ای از فنون و راهکارهایی که توسط مراکز علمی مختلف و صنایع گوناگون تنظیم و توسعه یافته است، باید تفاوت قائل بود.
مدیریت پیچیدگی
ایجاد و ابداع فنون و تکنیک‌های لازم برای مدیریت پیچیدگی را باید به‌عنوان هسته بنیادین تلاش‌های علمی و پژوهشی گذشته، حال و آینده در تمامی زمینه‌های علوم رایانه بویژه در هوش مصنوعی، معرفی کرد. شیوه‌ها و تکنیک‌های هوش مصنوعی، در واقع، برای حل دسته‌ای از مسائل به‌وجود آمده است که به‌طور سهل و آسان توسط برنامه‌نویسی تابعی9 و یا شیوه‌های ریاضی، قابل حل نبوده‌اند.

در بسیاری موارد، با پوشاندن و پنهان‌سازی جزئیات فاقد اهمیت، بر پیچیدگی‌ها فائق آمده و می‌توان بر بخش‌های مهم‌تر مسئله متمرکز شد. در واقع تلاش اصلی، ایجاد و دستیابی به لایه‌ها و ترازهای بالا‌تر از هوشمندی تجرید را نشانه می‌رود، تا آنجا که سرانجام برنامه‌های کامپیوتری، درست در‌‌ همان سطحی کار خواهند کرد که خود انسان‌ها به آن رسیده‌اند.

هوش مصنوعی، اکنون در خدمت توسعه علوم رایانه‌ای است. زبان‌های برنامه‌نویسی پیشرفته که توسعه ابزارهای هوشمند را ممکن ساخته‌اند، پایگاه‌های داده‌ای پیشرفته، موتورهای جست‌و‌جو و بسیاری از نرم‌افزار‌ها و ماشین‌ها، نتایج عینی پژوهش‌هایی هستند که در زمینه هوش مصنوعی صورت گرفته‌اند.

افق‌های هوش مصنوعی
در 1943، «مک لوچ» 10 روان‌شناس، فیلسوف و شاعر و «پیتس» 11ریاضیدان، طی مقاله‌ای دیده‌های آن روزگار درباره محاسبات، منطق و روان‌شناسی عصبی را ترکیب کردند. ایده اصلی آن مقاله چگونگی انجام اعمال منطقی توسط اجزای ساده شبکه عصبی بود. اجزای بسیار ساده (نورون‌ها) این شبکه، تنها از طریق سیگنال‌های تحریک و توقیف با هم در تماس بودند. این‌‌ همان چیزی بود که بعد‌ها دانشمندان کامپیو‌تر آن را مدارهای (And) و (OR) نامیدند و طراحی اولین کامپیو‌تر در 1947 توسط فون نیومان، عمیقاً‌ از آن الهام می‌گرفت. امروز پس از گذشت نیم قرن از کار «مک لوچ» و «پیتس»، شاید بتوان گفت که این کار، الهام‌بخش گرایشی کاملاً پویا و نوین در هوش مصنوعی است. پیوندگرایی12، هوشمندی را تنها حاصل کار موازی و هم‌زمان و در عین حال تعامل تعداد بسیار زیادی اجزای کاملاً ساده به‌هم مرتبط می‌داند.

شبکه‌های عصبی که از مدل شبکه عصبی ذهن انسان الهام گرفته‌اند، امروزه دارای کاربردهای کاملاً علمی و گسترده تکنولوژیک شده و کاربرد آن در زمینه‌هایی متنوع مانند سیستم‌های کنترلی، رباتیک، تشخیص متون، پردازش تصویر و… مورد بررسی قرار گرفته است.

علاوه‌بر این، کار در زمینه توسعه سیستم‌های هوشمند، با الهام از طبیعت (هوشمندی‌های – بجز هوشمندی انسان) اکنون از زمینه‌های کاملاً پرطرفدار در هوش مصنوعی است. الگوریتم ژنتیک که با استفاده از ایده تکامل داروینی و انتخاب طبیعی پیشنهاد شده، روشی بسیار خوب برای یافتن پاسخ به مسائل بهینه‌سازی است. به‌همین‌ ترتیب، روش‌هایی دیگر مانند استراتژی‌های تکاملی نیز در این زمینه پیشنهاد شده‌اند. در این زمینه، هر گوشه‌ای از سازوکار طبیعت که پاسخ بهینه‌ای را برای مسائل یافته است، مورد پژوهش قرار می‌گیرد. زمینه‌هایی همچون سیستم امنیتی بدن انسان که در آن، بیشمار الگوی ویروس‌های مهاجم به‌صورتی هوشمندانه ذخیره می‌شوند و یا روش یافتن کوتاه‌ترین راه به منابع غذا توسط مورچگان، بیانگر گوشه‌هایی از هوشمندی بیولوژیک هستند. دیگر گرایش هوش مصنوعی، بیشتر بر مدل‌سازی اعمال‌شناختی تأکید دارد (مدل‌سازی نمادین) این گرایش خود را چندان به قابلیت تعمق بیولوژیک سیستم‌های ارائه شده، مقید نمی‌کند. دلیل‌یابی موردی13 یکی از گرایش‌های فعال در این شاخه است. مثلاً، روند استدلال توسط یک پزشک هنگام تشخیص بیماری، کاملاً مشابه CBR است، به این‌ترتیب که پزشک در ذهن خود تعداد بسیار زیادی از شواهد بیماری‌های شناخته شده را دارد و تنها باید مشاهدات خود را با نمونه‌های موجود در ذهن خویش تطبیق داده، شبیه‌ترین نمونه را به‌عنوان بیماری بیابد. به این‌ترتیب، مشخصات، نیازمندی‌ها و توانایی‌های CBR به‌عنوان چارچوب کلی پژوهش در هوش مصنوعی، موردتوجه قرار گرفته است.

هنگامی که از گرایش‌های آینده سخن می‌گوییم، هرگز نباید از گرایش‌های ترکیبی غفلت کنیم. گرایش‌هایی که خود را به حرکت در چارچوب‌شناختی یا بیولوژیک یا منطقی محدود نکرده و به ترکیبی از آن‌ها می‌اندیشند. شاید بتوان پیش‌بینی کرد که چنین گرایش‌هایی، فراساختارهای14 روانی را براساس عناصر ساده بیولوژیک بنا خواهند کرد.
تکنیک‌ها و زبان‌های برنامه‌نویسی هوش مصنوعی
عملکرد اولیه برنامه‌نویسی هوش مصنوعی، ایجاد ساختار کنترلی موردنیاز برای محاسبه نمادین است. زبان‌های برنامه‌نویسی PROLOG و LISP علاوه‌بر اینکه مهم‌ترین زبان‌های مورد استفاده در هوش مصنوعی هستند، خصوصیات نحوی و معنایی خاصی دارند که باعث شده است شیوه‌ها و راه‌حل‌هایی قوی برای حل مسئله ارائه دهند. تأثیر قابل‌توجه این زبان‌ها بر توسعه AI از جمله توانایی‌های آن‌ها به‌عنوان «ابزارهای فکر کردن» است. در واقع، همان‌طور که هوش مصنوعی مراحل رشد خود را طی می‌کند، زبان‌های PROLOG، LISP بیشتر مطرح می‌شوند این زبان‌ها کار خود را در محدوده توسعه سیستم‌های AI در صنعت و دانشگاه‌ها دنبال می‌کنند و طبیعتاً اطلاعات در مورد آن‌ها به‌عنوان بخشی از مهارت هر برنامه‌نویس AI شناخته می‌شود.
PROLOG:
زبان برنامه‌نویسی منطقی است. یک برنامه منطقی، دارای یک سری ویژگی‌های قانون و منطق است. در واقع خود این نام از برنامه‌نویسی PRO در LOGIC گرفته شده است. در این زبان، یک مفسر، برنامه را براساس منطقی خاص می‌نویسد. ایده استفاده توصیفی محاسبه اولیه برای بیان خصوصیات حل مسئله، یکی از محوریت‌های مشارکت PROLOG است که برای علم کامپیو‌تر به‌طور کلی و برای زبان برنامه‌نویسی هوشمند به‌طور اخص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
LISP:

اصولاً زبانی کامل است که عملکرد‌ها و لیست‌های لازم برای توصیف عملکردهای جدید، تشخیص تناسب و ارزیابی معانی دارد. LISP، قدرت کامل برای اتصال به ساختارهای اطلاعاتی را به برنامه‌نویس می‌دهد. گرچه LISP یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های محاسباتی هنوز فعال است، ‌اما دقت کافی در برنامه‌نویسی و طراحی توسعه، باعث شده که زبان برنامه‌نویسی فعال باقی بماند. در واقع این مدل برنامه‌نویسی به‌گونه‌ای مؤثر بوده است که تعدادی از دیگر زبان‌ها براساس عملکرد برنامه‌نویسی آن بنا شده‌اند (SCHEME، ML، FP) یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مرتبط با LISP برنامه SCHEME است که یک تفکر دوباره درباره زبان در آن وجود دارد که توسط AI و برای آموزش و اصول علم کامپیو‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عامل‌های هوشمند
عامل‌ها15 بر اساس قوانین فکر کردن خود قادر به شناسایی الگو‌ها و تصمیم‌گیری هستند. قوانین و چگونگی فکر کردن هر عامل در راستای دستیابی به هدف آن تعریف می‌شود. این سیستم‌ها، براساس قوانین خاص خود فکر کرده و کار خود را بدرستی انجام می‌دهند؛ پس، عاقلانه رفتار می‌کنند، هرچند الزاماً مانند انسان فکر نمی‌کنند.

معنای رفتار هوشمند چیست؟ چندین قابلیت، موردتوجه قرار گرفته‌اند که می‌توانند نشانه هوش باشند:

- یادگیری و یا فهمیدن چیزی از تجربه‌ها
- فهمیدن و درک کردن چیزهای مبهم و یا پیام‌های متضاد و متناقض
- پاسخ و واکنش سریع و موفقیت‌آمیز به هر موقعیت و مسئله جدید
- استفاده از منطق برای حل مشکلات و عمل مؤثر مستقیم انجام دادن
- درگیر شدن با مسائل پیچیده
- فهمیدن و استنتاج کردن با روش‌های منطقی و معمولی
- استفاده از اطلاعات، برای دست‌کاری و جست‌و‌جوهای پیرامون
- فهم ارتباط مهم عوامل مختلف در یک مسئله و یا موفقیت

گرچه اهداف اصلی AI، ساختن ماشین‌هایی است که هوش انسان را تقلید خواهند کرد، اما سیستم‌های هوشمند امروزی یافته شده در محصولات اقتصادی AI از اراده هوش مخصوص، بسیار دور هستند. همچنین، سیستم‌های هوشمند هنوز برای انجام بسیاری از کار‌ها به هوش انسانی نیازمندند (پیشرفت و توسعه مناسب فعالیت، کیفیت و چرخه زمان).

هوش مصنوعی، شاخه‌ای از علوم کامپیوتری است که با روش‌های ارائه اطلاعات ارتباط دارد. داده‌هایی که از نماد‌ها (علاوه‌بر اعداد) استفاده می‌کنند و از عملیات ذهنی به‌جای الگوریتم‌ها در عملیات داده‌ها استفاده می‌کند.

دانش و AI، اغلب با ویژگی‌های اطلاعات مرتبط است. کامپیو‌تر نمی‌تواند تجربه کسب کند، مطالعه کند و یا چیزی را یاد بگیرد. این در حالی است که مغز انسان تمامی این کار‌ها را انجام می‌دهد. کامپیو‌تر می‌تواند از اطلاعاتی استفاده کند که توسط افراد حرفه‌ای وارد آن می‌شود. این اطلاعات، شامل حقایق، ویژگی‌ها، تئوری‌ها، رویشی‌های ذهنی، محصولات و روابط است. اطلاعات، داده‌هایی سازمان‌یافته و تجزیه و تحلیل شده هستند تا زمینه‌ساز فهمیدن و کاربردی شدن آن در حل مشکلات و یا تصمیم‌گیری‌ها باشند و به محصولات، ایده‌ها و تجربه‌های انسانی پیوند خورده و مشترک شوند.

مجموع اطلاعات مرتبط با مشکلی که باید در یک سیستم هوشمند استفاده شود، در چیزی که ما به آن پایگاه اطلاعاتی می‌گوییم، ذخیره و سازماندهی می‌شود و برای هر مشکل، مخصوص و ویژه است.
مقایسه هوش مصنوعی و ذاتی
مقدار ذخیره‌ای و نهایی AI را توسط مقایسه آن با هوش ذاتی انسان بهتر می‌توان فهمید. AI چندین مزیت اقتصادی نسبت به هوش ذاتی دارد.

AI نفوذ‌کننده‌تر است، اما هوش ذاتی ممکن است از جنبه اقتصادی فناشدنی باشد زیرا افرادی که اطلاعات دارند ممکن است آن را با خود منتقل کنند و یا حتی داده‌ها را بفروشند، ‌ در حالی‌که AI تا زمانی‌که سیستم در برنامه‌های کامپیوتری تغییر نکند، باقی می‌ماند.

AI می‌تواند نسبت به هوش ذاتی، کم‌هزینه‌تر باشد. موقعیت‌های بسیاری وجود دارد که در آن، به‌کارگیری و یا خرید یک سیستم هوشمند، هزینه کمتری نسبت به نیروی انسانی برای انجام کاری مشابه است.

AI مستحکم و کامل و حسابی است. هوش طبیعی خارج از قاعده و سرگردان است. زیرا انسان‌ها این‌چنین هستند. آن‌ها ممکن است، کاری را مداوم انجام ندهند.

AI می‌تواند جمع‌بندی شود. تصمیم‌هایی که با کامپیو‌تر اخذ یا اجرا می‌شوند براحتی توسط یک‌سری برنامه‌های کامپیوتری، جمع‌بندی و ذخیره شوند، اما جمع‌بندی اطلاعات ذهن ذاتی، مشکل است.

AI، انتقال و نگهداری اطلاعات را آسان‌تر کرده است. انتقال اطلاعات از شخصی به شخص دیگر، معمولاً نیازمند یک دوره طولانی کارآموزی است. بعضی تجربیات هرگز قابل‌انتقال نیستند، ‌اما اطلاعات موجود در کامپیو‌تر براحتی از یک کامپیو‌تر به کامپیو‌تر دیگر (در هر زمان و در هر مکان) منتقل و یا کپی می‌شود. برای مثال، امروزه اطلاعات مربوط به سفارشات تطابقی مشتریان با محصولات دستگاه‌های آنالوگ، در شبکه‌های داخلی موجود است و هر مشتری در هر روز می‌تواند برطبق نیاز خود از آن استفاده کند. جمع‌بندی اطلاعات می‌تواند، به سرعت و با کمترین هزینه برای هزاران مشتری در سرتاسر دنیا فراهم شود.

با این حال، هوش ذاتی چندین مزیت نسبت به AI دارد:
هوش ذاتی خلاق است، اما AI بیشتر گیرنده دستورات است. قابلیت فهم و جذب اطلاعات در انسان، ذاتی است اما در هوش مصنوعی باید برطبق دستوراتی خاص بارگذاری شود.

- هوش ذاتی، باعث می‌شود افراد از تجربیات حسی خود به‌طور مستقیم سود ببرند و چیزی فرابگیرند، اما در بسیاری از سیستم‌ها AI، ابتدا اطلاعات جمع‌آوری شده، توسط حسگر‌ها تفسیر می‌شوند، سپس با ضوابطی خاص برای کاربران آماده می‌شوند.

-هوش ذاتی، باعث می‌شود افراد قادر به درک ارتباطات بین چیز‌ها باشند و کیفیت‌ها را احساس کنند و الگو‌ها را تشخیص دهند تا چگونگی آیتم‌های متنوع با مناسبات مشترک را توضیح دهند.

- شاید مهم‌ترین تفاوت این است که منطق انسان همیشه قادر است از محتوای تجربیات خود در حل مشکلات شخصی خویش استفاده کند، اما سیستم‌های AI عموماً قدرت و نیروی خود را با تمرکز بسیار جدی، به‌دست می‌آورند.

برخلاف محدودیت‌های روش‌های AI، این روش‌ها باعث می‌شوند تا استفاده از کامپیو‌تر آسان‌تر شده و اطلاعات و داده‌ها در سراسر جهان مورد استفاده قرار گیرند. علاوه‌بر این، با گذشت زمان، حجم و وسعت این محدودیت‌ها کاهش می‌یابد.

هوش مصنوعی، نه‌تن‌ها سیستم‌های مصنوعی بلکه شامل نوع انسان و بسیاری از موجودات زنده است که به جمع‌آوری، مدیریت، ذخیره‌سازی و انتقال اطلاعات می‌پردازند و یا حتی تحت‌تأثیر این اطلاعات قرار می‌گیرند. مثلاً ممکن است با شنیدن خبری خوشحال و با خبر دیگر غمگین شوند و با رسیدن به اطلاعاتی خاص، رفتاری خاص از خود بروز دهند. براساس این دیدگاه، تعجبی ندارد که در سال‌های اخیر، مطالعه در زمینه هوش مصنوعی از اهمیت زیادی برخوردار شده است. به‌طور کلی هدف نهایی هوش مصنوعی ساخت ماشینی است که بتواند رفتار انسان را تقلید کند.
نتیجه‌گیری
هوش مصنوعی، مفهومی است که نیم‌قرن از پیدایش آن می‌گذرد و از ابتدا ناظر بر تلاش انسان برای ساختن سیستمی برگرفته از انسان، بوده تا بتواند رفتارهای انسانی را تقلید کرده و در شرایط مختلف با استفاده از کامپیو‌تر، سیستم‌های خبره و الگوریتم‌ها و داده‌ها، تصمیماتی حرفه‌ای و هوشمند بگیرد و با تکیه بر مزایای خود، از اشتباهات نیروی انسانی جلوگیری کرده و از تجمع مهارت‌های خبرگان بهره‌برداری کند. با پیشرفت علم، دانش و گسترش این نوع هوش تلاش می‌شود تا از هوش مصنوعی در رشته‌ها و زمینه‌های بیشتری استفاده شود.

این منم، تازه از سر جلسه امتحان بلند شدم،همه چی عادیه هیچ چیز غیر طبیعی نمی بینید…
پوشک دانشجویان ایزی لایف مخصوص امتحانات!!!

سینوزیت
آیا تا بحال به سرماخوردگی یا حساسیت شدیدی دچار شده‌اید که به مدت زیادی طول کشیده و بهبود نمی‌یابد؟ اگر چنین بوده احتمالاً دچار سینوزیت شده‌اید.

این بیماری از بیماریهای شایع است و از آنجا که تعدادی از موارد بیماری با سرماخوردگی یا حساسیت اشتباه گرفته می‌شود و فرد به پزشک مراجعه نمی‌کند، شیوع آن بیشتر از مواردی است که تشخیص داده می‌شود.

برای اینکه شما در مراحل اولیه بیماری متوجه ابتلای خود به سینوزیت شوید باید به سؤالات زیر پاسخ دهید. اگر به ? مورد سؤالات پاسخ «بله» دارید، احتمالاً مبتلا به سینوزیت شده‌اید و باید به پزشک مراجعه کنید. علت سینوزیت می‌تواند از عفوت با باکتری، قارچ و یا التهاب در نتیجه حساسیت باشد ولی در هر صورت مراجعه به پزشک ضروری است.

?- آیا با فشار بر روی گونه‌های خود دچار درد می‌شوید؟

?- آیا از سر درد رنج می‌برید؟

?- آیا دچار گرفتگی و احتقان بینی شده‌اید؟

?- آیا ترشحات بینی شما غلیظ و برنگ زرد – سبز می‌باشد؟

?- آیا مبتلا به تب خفیف می‌باشید؟

?- آیا تنفس شما بد بو شده است؟

?- آیا در دندانهای بالائی خود احساس درد می‌کنید؟

همانطور که گفته شد اگر به ? مورد جواب مثبت بود باید به پزشک مراجعه کرد تا احتمال ابتلا به سینوزیت بررسی شود.

سینوزیت چیست؟
سینوزیت حاد باکتریائی، عفونت حفرات سینوس است که به باکتری آلوده شده‌اند. این بیماری معمولاً در پی یک سرماخوردگی، حملات حساسیت و با تحریک توسط آلوده کننده‌های محیطی ایجاد می‌شود و بر خلاف سرماخوردگی و یا حساسیت، تشخیص و درمان سینوزیت با پزشک بوده و به آنتی بیوتیک نیاز دارد. تا هم عفونت درمان شده و هم از ایجاد عوارض بعدی جلوگیری شود.

در حالت عادی ترشحات داخل سینوس‌ها به درون فضای بینی تخلیه می‌شود و در هنگام ابتلا به سرماخوردگی و یا حساسیت، سینوس‌ها ملتهب شده و در تخلیه ترشحات خود دچار مشکل می‌شوند که این قضیه می‌تواند باعث احتقان و سپس عفونت سینوس شود. تشخیص سینوزیت حاد پس از معاینه و پرسشهای پزشک در مورد علائم شما داده می‌شود ممکن است از عکس رادیولوژیک سینوس‌ها و گاهی نمونه ترشحات سینوس شما برای آزمایش وجود باکتری در آن استفاده شود.
چه موقع سینوزیت حاد تبدیل به سینوزیت مزمن می‌شود؟

اگر فرد بطور مکرر مبتلا به سینوزیت حاد شود و یا عفونت سینوس او برای مدت ? ماه یا بیشتر باقی بماند ممکن است به سینوزیت مزمن تبدیل شود. علائم سینوزیت مزمن ممکن است خفیف‌تر از نوع حاد باشد ولی عدم درمان سینوزیت مزمن می‌تواند باعث آسیب و تخریب سینوس‌ها و استخوان گونه شود که گاهی ترمیم آن نیاز به جراحی خواهد داشت.

سیـنوزیت (sinusitis) بـه عـفـونـت، التـهـاب و تـورم مـخـاط یـک یـا تـمام سینوسهای مجاور بینی اطلاق می‌گردد.
سینوسهای مجاوربینی (paranasal sinuses):

حفره‌های توخالی و پـر از هـوایی هستـنـد کـه در مـیان استخوانهای صورت و جمجمه قرار گرفته و با حفره بینی در ارتباط می‌بـاشنـد.

در هـر طــرف صورت ? عدد سینوس وجود دارد که عبارتند از:
?- سینوسهای فکی (maxillary sinuses): در زیر چشم‌ها و در استخوان گونه واقع می‌باشند.
?- سینوسهای پیشانی (frontal sinuses): در بالای چشم‌ها و در استخوان پیشانی واقع می‌باشند.
?-سینوسهای اتموئید و یا پرویزنی (ethmoid sinuses): بین چشم‌ها و بینی و در استخوان پرویزنی واقع می‌باشند.
?- سینوسهای شب پره‌ای (sphenoid sinuses): در پشت سینوس پرویزنی و چشم‌ها و در مرکز استخوان جمجمه زیر غده هیپوفیز واقع می‌باشند.
پیدایش و رشد سینوس‌ها:
?-سینوسهای پیشانی تا سن ?-?? سالگی وجود ندارند. این سینوس‌ها از سن ? سالگی به بعد پدید می‌آیند.
?-سینوسهای فکی و پرویزنی از بدو تولد وجود داشته و تا ?? سالگی به رشد خود ادامه می‌دهند.
?-سینوسهای شب پره‌ای در سنین بلوغ ظاهر می‌گردند.
وظایف سینوس‌ها:
?-سبک شدن استخوان جمجمه و استخوانهای صورت.
?-افزایش رزونانس (تشدید) صدای انسان.
?-ایجاد یک بافر (ضربه گیر) در برابر ضربات وارده به سر و صورت.
?-مرطوب و گرم کردن هوای تنفسی.
?-تصفیه هوای تنفسی.
?-عایق بندی ساختارهای حساس از قبیل ریشه دندان‌ها و چشم‌ها در برابر نوسانات سریع دمایی حفره بینی.
نکته: سینوسهای مجاور بینی توسط سوراخهای ریزی بنام (ostium/ostia) به حفره بینی مرتبط می‌باشند. توسط این روزنه‌ها (مجاری) تبادل هوایی صورت گرفته و ترشحات سینوس‌ها تخلیه می‌گردد.
نکته: موکوس (mucus) یک ترشح لغزنده مخاطی است. موکوس یک کلوئید چسبناک و غلیظ که حاوی آنزیمهای آنتی باکتریال نظیر لیزوزیم و پادتن‌ها (ایمنوگلوبین‌ها) است. موکوس بطور طبیعی سفید و یا بی‌رنگ است.

وظایف موکوس در سیستم تنفسی عبارت است از:
مقابله با عوامل میکروبی و محافظت از شش‌ها با به دام انداختن ذرات خارجی که همراه با هوای تنفسی وارد بینی می‌گردند.
نکته: بطور طبیعی مخاط سینوس‌ها و بینی از مژکهای میکروسکوپی موسوم به سیلیا (cilia) پوشیده شده است. این مژکهای ضرباندار با حرکات ریتمیک به سمت عقب و جلو به مانند یک جاروب میکروسکوپی موکوس، میکروب‌ها، ذرات محرک، گردو غبار و مواد حساسیت زا را به دام انداخته و به سمت سوراخهای بینی و یا پشت حلق و معده می‌رانند.
نکته: آب و هوای سرد باعث می‌گردد فعالیت مژک‌های مخاط بینی و سینوس‌ها کاهش یافته و یا کاملا متوقف گردند. این امر باعث آبریزش بینی می‌شود. همچنین موکوس در هوای سرد غلیظ ترمیشود، از اینرو هنگامی که شما از هوای آزاد به داخل منزل می‌آیید، موکوس رقیق‌تر شده و مجددا دچار آبریزش بینی می‌گردید.
نکته: استعمال سیگار و آلودگی هوا می‌توانند حرکات مژک‌ها را مختل و یا متوقف سازند.
نکته: به هر علت که مخاط سینوس‌ها ملتهب شود، سبب مسدود شدن منافذ (راه‌های ارتباطی) میان سینوس‌ها و بینی می‌گردد. احتباس هوا، موکوس و چرک باعث ایجاد فشار به دیواره سینوس‌ها می‌گردد.

همچنین وقتی هوا نمی‌تواند وارد سینوس‌ها شود، خلاء ایجاد شده ایجاد درد خواهد کرد. انسداد راههای ارتباطی موکوس (ترشحات سینوس‌ها) را به یک محیط مستعد برای رشد میکروب‌ها تبدیل می‌کند.
انواع سینوزیت:
?-سینوزیت فکی: باعث ایجاد درد و احساس فشار در گونه‌ها می‌شود (دندان درد و سردرد)
?-سینوزیت پیشانی: باعث ایجاد درد و احساس فشار در بالای چشم‌ها می‌شود (سردرد)
?-سینوزیت پرویزنی: باعث ایجاد درد و احساس فشار بین بینی و چشم‌ها می‌شود (سردرد)
?-سینوزیت شب پره‌ای: باعث ایجاد درد و احساس فشار پشت چشم‌ها می‌شود.
سینوزیت حاد:
سینوزیت حاد بین ? تا ? هفته بطول می‌انجامد. سینوزیت حاد عمدتاً در پی سرما خوردگی و آنفلوآنرا بروز می‌کند.

عفونت اولیه به مخاط سینوس‌ها هجوم آورده و ایجاد التهاب در آن‌ها می‌کند. بدن شما با تولید بیشتر موکوس به این هجوم ویروس‌ها پاسخ می‌دهد.

افزایش موکوس سبب می‌گردد که دهانه سینوس‌ها تنگ و یا مسدود شود. در نتیجه احتباس ترشحات و میکروب‌ها روی می‌دهد. تجمع این ترشحات محیط مساعدی برای رشد و تکثیر میکروب‌ها فراهم می‌آورد (چراکه با جریان طبیعی تخلیه نشده‌اند).

در مجاری فوقانی تنفسی باکتریهای بی‌ضرری وجود دارند، اما هنگامی که سیستم ایمنی بدن تضعیف می‌گردد، و یا تخلیه سینوسهای مسدود شده (در پی سرماخوردگی و یا عفونتهای ویروسی) مختل می‌شود، این باکتری‌ها بسرعت تکثیر یافته و به سینوس‌ها هجوم می‌آورند.

گاه عفونتهای قارچی نیز می‌توانند ایجاد سینوزیت حاد کنند. چنانچه علایم سرماخوردگی بیش از یک هفته باقی بماند ممکن است به سینوزیت تبدیل شده باشد.  

سینوزیت مزمن:
سینوزیت وقتی بیش از ? هفته تداوم می‌یابد مزمن شده است. سینوزیت مزمن ممکن است تا سال‌ها گریبانگیر بیمار شود. عموماً توسط عوامل آلرژی زا و عفونتهای باکتریایی ایجاد می‌شود. آسم و اختلالات آلرژیک مزمن عموماً باعث ایجاد سینوزیت مزمن می‌گردند. ?? درصد از بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن به پولیپ بینی نیز مبتلا می‌شوند.
سینوزیت عود کننده:
بیمار چندین حمله سینوزیتی را در طی سال تجربه می‌کند. حملات بر اثر واکنش آلرژیک، تغییرات دمایی شدید (هوای خیلی سرد و خشک و یا خیلی گرم)، مو و شوره سر حیوانات، گرده گیاهان، مایت‌ها، دود سیگار و گرد و غبار ایجاد می‌گردند.
عوامل ایجاد کننده سینوزیت:
?-آلرژی‌ها: با متورم و مسدود ساختن راههای ارتباطی و دهانه سینوس‌ها و جلوگیری از تخلیه سینوس‌ها. حساسیت می‌تواند به گرده گیاهان، مایت‌ها، شوره سر حیوانات، کپک‌ها، گرد و غبار و یا غذا‌ها باشد.
?-عفونتهای ویروسی: آنفلوآنزا و سرماخوردگی باعث التهاب مخاط سینوس‌ها و تورم آن‌ها شده و با افزایش ترشح موکوس موجب انسداد روزنه‌ها می‌شوند. در ? درصد بالغین و ?? درصد کودکان، سرماخوردگی به عفونت باکتریایی ثانویه و سینوزیت خواهد انجامید.
?-عفونت‌های باکتریایی: باکتریهایی که بطور طبیعی در مجاری تنفسی فوقانی بسر می‌برند وقنی سیستم ایمنی بدن تضعیف شده و یا تخلیه سینوس‌ها بدرستی صورت نمی‌گیرد، باکتریهای محبوس شده تکثیر یافته و ایجاد عفونت می‌کنند.
?-پولیپ‌های بینی: پولیپ رشد خوش خیم بافت مخاطی بینی است. پولیپ بینی در افراد مبتلا به آلرژی و آسم شایع می‌باشد. پولیپ‌ها می‌توانند دهانه سینوس‌ها را مسدود سازند.
?-عفونتهای قارچی: عمدتاً به علت تضعیف سیستم ایمنی بدن پدید می‌آیند. عفونتهای قارچی بیشتر در افراد مبتلا به آسم مشاهده شده و بیشتر سینوسهای فکی را درگیر می‌کنند.
?-ناهنجاریهای ساختار بینی: انحراف تیغه بینی و بزرگ بودن شاخک‌های بینی می‌توانند منافذ سینوس‌ها را مسدود سازد.
?-آلودگی هوا: هوای آلوده معمولاً از ذرات مولکولی بزرگ تشکیل یافته‌اند که در مخاط گیر افتاده و ممکن است واکنش آلرژیک و التهاب مخاط را سبب گردند.
?-شنا کردن: شنا کردن در آب حاوی کلر باعث می‌شود مژک‌های مخاط بینی و سینوس‌ها تضعیف شده و تخلیه ترشحات به خوبی صورت نگیرد. همچنین کلر باعث التهاب مخاط بینی می‌شود و فرد را مستعد عفونت باکتریایی می‌کند.
?-سیگار کشیدن: دود سیگار حرکت طبیعی مژک‌ها را کند و یا متوقف می‌سازد. تجمع موکوس نیز ایجاد عفونت و ترشح پشت حلق می‌کند.
??-اختلالات ضعف ایمنی بدن نظیر بیماریهای ایدز و فیبروز سیستیک.
??-عفونت دندان‌ها: انتشار عفونت دندانهای آسیای فک بالا نیز می‌تواند باعث سینوزیت فکی گردد.
علایم سینوزیت:
?-احساس درد و یا فشار در پیشانی، گیجگاه‌ها، گونه‌ها، بینی، پشت و یا دور چشم‌ها.
?-تنفس از راه بینی دشوار می‌شود.
?-تخلیه ترشحات غلیظ، زرد و یا سبز رنگ از بینی و یا پشت حلق.
?-کاهش حس بویایی و چشایی.
?-گرفتگی و احتقان بینی، آبریزش بینی.
?-درد در فک فوقانی و یا دندانهای آرواره بالا.
?-سر درد هنگام برخاستن از خواب که با خم شدن به طرف جلو بد‌تر می‌شود.
?-بوی بد دهان.
?-گوش درد-احساس گرفتگی گوش‌ها.
??-خستگی.
??-سرفه (در هنگام شب تشدید می‌شود)، گلو درد.
??-حالت تهوع و استفراغ.
??-علایم سرماخوردگی‌ای که به درمان پاسخ نمی‌دهند.
??-درد و تورم در ناحیه صورت.
??-احساس سنگین بودن سر.
علایم سینوزیت‌های خاص:
?-سینوزیت فکی: درد در فک بالا و دندانهای فک فوقانی-گونه‌ها حساس به لمس می‌شوند.
?-سینوزیت پیشانی: لمس و فشار اندک به پیشانی ایجاد درد می‌کند. چشم‌ها حساس به نور می‌شوند.
?-سینوزیت شب پره‌ای: گوش درد، گردن درد، درد در عمق سر.
?-سینوزیت پرویزنی: تورم پلک‌ها و درد در ناحیه بین بینی و چشمها-حساسیت به لمس در دو طرف بینی-از دست رفتن حس بویایی.
موارد زیر ریسک ابتلا به سینوزیت را در شما افزایش می‌دهد:
?-آلرژی‌ها.
?-علایم سرماخوردگی و آنفلوآنزای عود کننده.
?-استرس.
?-عفونتهای باکتریایی و ویروسی مجاری تنفسی فوقانی.
?-شنا کردن در استخر، شیرجه رفتن.
?-استعمال سیگار و استنشاق دود سیگار.
?-قرار گیری در معرض آلودگی هوا.
?-هوای سرد و خشک.
?-مصرف مشروبات الکلی.
??-استفاده مکرر و طولانی مدت از قطره‌های ضد احتقان بینی.
??-تغییرات سریع فشار هوا.
??-ناهنجاریهای ساختاری بینی-پولیپ بینی.
??-کم آبی بدن.
??-نگهداری از حیوانات خانگی.
اقدامات تشخیصی:
?-معاینات بینی (آندوسکوپی بینی)
?-سی تی اسکن و‌ام آر آی.
?-تستهای آلرژی.
?-بیوپسی مخاط حفره بینی و سینوس‌ها بمنظور شناسایی عوامل بیماریزای باکتریایی.
درمان سینوزیت:
?-داروهای ضد درد از جمله آسپرین، استامینوفن، پاراستامول، ایبوپروفین برای تخفیف درد.
?-آنتی بیوتیک‌ها: چنانچه علت سینوزیت عفونت باکتریایی باشد آنتی بیوتیک تجویز می‌گردد. مدت درمان با آنتی بیوتیک ? تا ?? هفته بطول می‌انجامد. (و یا تا یک هفته پس از ناپدید شدن علایم)
?-کورتیکواستروئید‌ها: برای کاهش التهاب سینوس‌ها تجویز می‌شود. (بصورت اسپری و یا خوراکی)
?-ضد احتقان‌ها و آنتی هیستامین‌ها: به اشکال خوراکی و یا افشانه تجویز می‌گردند. آنتی هیستامین‌ها میزان ترشح موکوس را کاهش و یا متوقف می‌کند. ضد احتقان‌ها نیز گرفتگی بینی را برطرف می‌کنند. توجه داشته باشید که نباید از ضد احتقان‌ها بیش از ? روز متوالی استفاده شود. چراکه پس از قطع آن‌ها التهاب و تورم بینی افزایش خواهد یافت.
?-رطوبت: استفاده از دستگاه بخور و رطوبت ساز‌ها روند تخلیه سینوس‌ها را تسهیل می‌کند.
?-شستشوی بینی: شستشوی بینی با سرم نمکی باعث رقیق شدن موکوس می‌شود.
?-درمان سرماخوردگی و آلرژی‌ها.
?-مصرف فراوان مایعات. به ویژه مایعات گرم مانند چای و سوپ. مایعات باعث رقیق شدن موکوس می‌شود.
?-استفاده از اسپری‌های ضد قارچ (به ندرت)
??-قرار دادن کمپرس گرم و مرطوب بروی موضع درد به مدت ? تا ?? دقیقه.
??-استحمام و دوش آب گرم باعث شل شدن و رقیق شدن موکوس می‌شود.
??-عمل جراحی: چنانچه درمان دارویی موثر واقع نشود در موارد نادر بایستی عمل جراحی صورت گیرد.

اهداف عمل جراحی به قرار زیر است:
- برداشتن بافت عفونی، متورم و آسیب دیده.
- برداشتن استخوان و یا غضروف اضافی بمنظور گشاد کردن منافذ سینوس‌ها. (اصلاح ساختار تیغه و شاخک‌های بینی)
- برداشتن پولیپ.
- خارج کردن اجسام خارجی‌ای که مجاری بینی و سینوس‌ها را مسدود ساخته‌اند (در کودکان)
انواع جراحی سینوس‌ها:
?-جراحی سینوس به کمک آندوسکوپی (Endoscopic Sinus Surgery):

این جراحی توسط آندوسکوپ صورت می‌گیرد. بنابراین شکافی بروی بینی ایجاد نمی‌گردد و تمام فرایند جراحی از طریق سوراخهای بینی انجام می‌گیرد.

?-ساینوپلاستی (ballon sinuplasty):

ساینوپلاستی روش نوینی است که مشابه آنژیوپلاستی عروق می‌باشد. قرار دادن یک بادکنک (بالن) و سپس باد کردن آن در حفره سینوس‌ها که کمتر تهاجمی است، باعث گشاد شدن مجاری تنگ می‌گردد.
نکته: از خم شدن به سمت جلو پرهیز کنید، چراکه درد و احساس فشار تشدید می‌شود.
نکته: هنگام فین کردن به آرامی این کار را انجام دهید.
نکته: تا می‌توانید استراحت کنید.
پیشگیری از سینوزیت:
?-رعایت بهداشت: دست‌های خود را بطور منظم بشویید. به ویژه قبل از غذا و پس از دست دادن با دیگران.
?-عوامل آغازگر آلرژی را از محیط زندگی خود حذف کنید. آلرژی را تحت کنترل در آورید.
?-علایم سرماخودرگی را فورا درمان کنید.
?-از استعمال سیگار، استنشاق دود سیگار و از هوای آلوده پرهیز کنید.
?-از دستگاه بخور و رطوبت ساز در خانه استفاده کنید.
?-حملات آسم را با حذف آغازگر‌های آن کنترل کنید.
?-از نوشیدن مایعات خیلی سرد پرهیز کنید.
?-بطور منظم ورزش کرده و فعالیت بدنی داشته باشید.
?-از تماس با افرادی که مبتلا به سرماخوردگی و یا عفونت ویروسی مجاری تنفسی فوقانی می‌باشند، اجتناب کنید.
??-از تغییرات دمایی شدید اجتناب کنید. از هواهای خیلی گرم و یا خیلی سرد نیز دوری کنید.
??-در منزل از دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کنید.
??-از مصرف مشروبات الکلی اجتناب ورزید. الکل باعث تورم مخاط بینی و سینوس‌ها می‌شود.
??-از شنا کردن و شیرجه رفتن پرهیز کنید.
??-از مصرف زیاد لبنیات خودداری کنید. مصرف بیش از حد لبنیات باعث غلیظ شدن موکوس می‌شود.
??-از سفرهای هوایی پرهیز کنید. حداقل پیش از سفرهای هوایی از قطره ضد احتقان استفاده کنید.
??-رطوبت منزل خود را کنترل کنید. هوای خیلی خشک و یا خیلی مرطوب سینوزیت را تشدید می‌کند.
??-عطر و اودکلن نیز می‌توانند باعث تورم مخاط بینی گردند، بنابراین از آن‌ها اجتناب کنید.
??-استرس خود را کنترل کنید.
??-حداقل روزی ? لیوان آب بنوشید.
??-هنگام خروج از منزل در فصول سرد سال، بوسیله شال و کلاه سینوسهای خود را گرم نگه دارید.
??-بمنظور برخورداری از سیستم ایمنی قوی بایستی تغذیه مناسبی داشته باشید.
عوارض سینوزیت:
نادر است اما می‌تواند خطرناک باشد.
?-عفونت استخوانهای صورت (osteomyelitis)
?-عفونت پرده‌های مغز، مننژیت (meningitis)
?-انتشار عفونت به خارج سینوس و ایجاد آبسه در کاسه چشم، سر و یا نسوج صورت.

درمان سینوزیت
درمان سینوزیت باکتریائی باید با آنتی بیوتیک مناسب صورت گیرد. علاوه بر آنتی بیوتیک گاهی اسپرهای دهان و یا بینی. یا قطره‌های ضد احتقان ممکن است برای رفع احتقان تجویز شود، گرچه باید از مصرف اسپری بینی و قطره بدون تجویز پزشک به مدت طولانی خودداری کرد. همچنین تنفس در هوای مرطوب و شستشوی بینی با محلولهای استریل نیز می‌تواند مفید باشد.

گاهی بیمار به یک آنتی بیوتیک جواب نمی‌دهد. این بعلت مقاومت باکتری به این آنتی بیوتیک است که این پدیده درمان سینوزیت را مشکل می‌کند. بیماران می‌توانند با توجه به توصیه‌های پزشک از بروز این حالت جلوگیری کنند. اگر به هر دلیل برای شما توسط پزشک آنتی بیوتیکی تجویز شد، توجه داشته باشید که در تمام طول مدت تعیین شده باید آنتی بیوتیک را مصرف کنید و اگر پس از چند روز احساس بهبودی کردید، هرگز درمان خود را قطع نکنید چون این کار باعث ایجاد باکتریهای مقاوم می‌شود.

اما درمان سینوزیت مزمن کمی متفاوت است. گرچه گاهی آنتی بیوتیک درمانی شدید، برای آن انجام می‌شود ولی گاهی برای درمان نیاز به جراحی است تا انسداد ایجاد شده در مسیر سینوس رفع شود. علاوه بر جراحی باز، امروزه جراحی سینوس با کمک اندوسکوپ نیز می‌سر شده است. با این وسیله جراح می‌تواند مستقیماً داخل سینوس را مشاهده کند و همزمان هر عاملی که غیر طبیعی بنظر می‌رسد مثل بافت بیمار و یا پولیپ را برداشته و یا کانالهای باریک بین سینوس‌ها را پاک کند.

پیشگیری
برای اینکه در هنگام ابتلا به سرماخوردگی و یا حملات حساسیت به سینوزیت دچار نشوید باید سینوسهای خود را در این مواقع مرتب پاک کنید و برای اینکار:

?- از داروهای ضد احتقان خوراکی و یا قطره یا اسپری ضد احتقان بینی (برای دوره کوتاه) استفاده کنید.

?- مرتب فین کنید و بینی خود را از ترشحات پاکیزه کنید.

?- مقادیر زیادی آب بنوشید تا ترشحات بینی شما رقیق بماند.

?- از مسافرتهای هوائی در مواقع ابتلا به سرماخوردگی و حساسیت پرهیز کنید و اگر مجبور به این کار هستید از اسپری‌های ضد احتقان قبل از بلند شدن هواپیما استفاده کنید تا از انسداد سینوس و عدم تخلیه ترشحات آن جلوگیری شود.

?- اگر مبتلا به حساسیت هستید از چیزهائی که باعث تحریک شما و شروع حساسیت و علائم آن
می‌شود اجتناب کنید و در صورت ابتلا به حساسیت از آنتی هیستامین و اسپری بینی برای کنترل آن استفاده کنید.
سینوزیت در کودکان
در کودکان تکامل سینوس‌ها تا حدود ?? سالگی ادامه دارد ولی کودکان نیز می‌توانند به سینوزیت مبتلا شوند. تشخیص سینوزیت در کودکان مشکل است زیرا عفونتهای تنفسی در آن‌ها بسیار شایع‌تر بوده و همچنین علائم در کودکان می‌توانند خفیف بوده و تشخیص را مشکل کنند. علائم زیر در کودکان می‌تواند ناشی از سینوزیت بوده و باید در صورت مشاهده آن‌ها به پزشک مراجعه کرد:

- سرماخوردگی که بیش از ??-?? روز طول کشیده و گاهی با تب خفیف همراه است

- ترشحات بینی غلیظ برنگ زرد – سبز

- ترشحات پشت حلق که گاهی باعث گلو درد، تنفس بدبو، سرفه، تهوع و یا استفراغ می‌شود.

- سردرد (معمولاً زیر ? سال وجود ندارد)

- تحریک پذیری یا خستگی

- تورم اطراف چشم

اگر علیرغم درمان مناسب طبی این علائم پا برجا ماند، باید بدنبال پیدا کردن یک عامل
زمینه‌ای که باعث سینوزیت می‌شود، بود که در این میان باید حتماً حساسیت و عفونتهای مکرر تنفسی بعنوان عوامل زمینه‌ای در نظر گرفته شوند.

در فیلم دور افتاده (????) (Outland) با بازی شان کانری، کارگری در فضا دچار نشتی در لباس فشار خود می شود. هوا از لباس خارج شده و فشار داخلی لباس پایین می رود و از شیشه کلاه فضانورد می بینیم که صورت او متورم شده و در نهایت منفجر می شود.

در صحنه ای مشابه از فیلم Total Recall این اتفاق برای آرنولد شوارتزینگر می افتد که در کره مریخ در فضایی تقریبا مشابه بی هوایی متورم می شود.

بدن انسان در خلاء

سوال این است: در خلاء چه اتفاقی برای بدن انسان می افتد؟ به هر حال مثل این فیلم ها خون ما به جوش نمی آید و متورم نمی شویم. ولی اتفاق هایی در خلاء برای ما می افتد که باعث نابود شدن بدن ما می شود. در فضای خالی، ما می خواهیم نفس بکشیم، این کار باعث می شود که به شش های خود آسیب برسانیم. تا هنگامی که خون بدون اکسیژن به مغز ما برسد برای چند ثانیه هوشیار هستیم. بدن ما سریعا گرمای خود را از دست نمی دهد، پس مرگ به وسیله یخ زدگی اندکی زمان می برد.

ممکن است پرده گوش ما پاره شود، البته شاید. یخ زدگی و مغزی بدون هوا و عدم توانایی در تنظیم فشار خون قطعا به اندازه ترکیدن و جوشیدن خون درد آور است. ممکن است دچار حالتی مثل یک آفتاب سوختگی شدید شویم و حتی تورم هم ممکن است، البته نه به آن اندازه که آرنولد متورم شد. همچنین ممکن است مثل غواصی که خیلی سریع از آب بیرون می آید دچار اختلال در گردش خون (?) شویم.

اگرچه فشار خون مانع جوشیدن خون می شود، ولی آب دهان ما قطعا می جوشد. در ???? هنگام آزمایشاتی در یکی از تاسیسات ناسا، وقتی لباس یکی از اشخاص در محفظه خلاء دچار نشتی شد، تا ?? ثانیه یعنی تا هنگامی که خون بدون اکسیژن به مغزش رسید هوشیار بود. بعد از ایجاد فشار در محفظه آن شخص نجات پیدا کرد و تنها خاطره ای که از آن لحظات داشت جوشیدن آب دهان او بود.

بدن انسان به طور اعجاب آوری قدرتمند است. در خلاء بزرگ ترین مشکل نبود اکسیژن است. در ارتفاعی معادل تقریبا ??.? تا ??.? کیلومتر هم فشار هوا به حدی پایین می آید ( ?.???? اتمسفر) که آب در دمای معمولی بدن به جوش می آید. به این محدوده، محدوده آرمسترانگ می گویند. هری جورج آرمسترانگ پزشک آمریکایی برای اولین بار این محدوده را تعریف کرد. در این محدوده حتی وجود اکسیژن به هر میزان تنها می تواند برای چند دقیقه ما را زنده نگه دارد، چون نهایتا مایعات بدن ما به جوش می آیند. البته همانطور که گفته شد فشار خون مانع جوشیدن خون می شود و عامل اصلی مرگ در این ارتفاع نبود اکسیژن و خفگی است.

ـ زگیل نشانه چیست:
معروف است که آب پاشیدن به گربه باعث درآوردن زگیل می‌شود. ولی این زگیل بدون پاشیدن آب از کسی به کس دیگر هم منتقل می‌شود. بسیاری از زگیل‌ها نیز خودبه‌خود از بین می‌روند. حدود ?? نوع ویروس پاپیلوم انسانی بر روی سطح پوست هستند که می‌توانند ایجاد زگیل کنند. ما هر روز با ویروس‌های زگیل در تماس هستیم، از طریق تماس با کسی که زگیل دارد یا کسی که با کس زگیل‌دار دیگری تماس داشته است. معلوم نیست چرا یک فرد دچار زگیل می‌شود و دیگری نمی‌شود. برخی از ما بیشتر مستعد درآوردن زگیل هستیم. زگیل‌ها بسته به نوع ویروس آنها مختلف هستند، ولی چند نوع اصلی دارند.

زگیل

زگیل معمولی، که اغلب روی دست بچه‌ها دیده می‌شود، ضخیم و زبر است. زگیل‌های تخت معمولاً برآمدگی‌های نرم و به رنگ پوست هستند که سطح بالای آنها صاف است. این زگیل‌ها اغلب در دست، صورت، و پائین پا دیده می‌شوند. زگیل کف‌پائی در زیر پا و زگیل کف‌دستی در کف دست ظاهر می‌شوند. زگیل‌های رشته‌ای مانند دانه‌های کوچک پشت سر هم از پوست بیرون می‌زنند. اگر زگیل‌های تناسلی که کوندیلوم نام دارند درمان نشوند، ممکن است به گرفتاری‌های شدیدتری منجر شوند.
ـ درمان زگیل:
درمان بیشتر زگیل‌ها تخریب یا تحریک بافت آن است تا بدن شروع به واکنش ایمنی در برابر ویروس کند. اگر ویروس‌های شما آزاردهنده هستند یا مانع کارتان می‌شوند، پزشک با روش‌های زیر آن را درمان می‌کند. اسید زدن. اسید زدن اغلب برای تخریب بافت زگیل انجام می‌شود. پزشک محلولی را برای مالیدن روزانه بر زگیل به مدت یک یا دو ماه تجویز می‌کند. این محلول معمولاً ترکیبی از اسید سالیسیلیک و اسید لاکتیک است. برخی انواع چسب زخم ساخته شده است که این مواد را روی خود دارد. این چسب را روی زگیل می‌گذارند.
منجمد کردن، روش دیگر از بین بردن زگیل منجمد کردن آن با نیتروژن مایع است که تا ?? درصد موفقیت‌آمیز است. این روش کمی دردناک است، ولی راه سریع‌تر برداشتن زگیل‌هاست. داروی دیگری که پزشک در شیمی درمانی زگیل مصرف می‌کند بلئومایسین است که مستقیماً در داخل زگیل تزریق می‌شود. اگر زگیل در نوک انگشت باشد، بلئومایسین ممکن است جوشگاهی برجای بگذارد که بر رشد ناخن تأثیر بگذارد.
سوزاندن. اگر زگیل‌ با روش‌های بالا از بین نرود، پزشک پس از بی‌حسی موضعی زگیل را با چاقوی الکتریکی یا استفاده از لیزر بر می‌دارد. اشکال این روش نیز باقی مانده جوشگاه است. خودتان زگیل را بردارید. اگر زگیل چندان بزرگ نیست که نیاز به پزشک داشته باشد، با روش‌های زیر آن را بردارید.
اسید بزنید. استفاده از همان اسید‌هائی که پزشک مصرف می‌کند، ولی با قدرت کمتر، زگیل‌های کوچک را از بین می‌برد. این دارو به‌صورت محلول یا چسب بدون نسخه فروخته می‌شود. البته درمان کمی بیشتر طول می‌کشد. (این دارو را برای زگیل تناسلی به‌کار نبرید. زگیل تناسلی باید توسط پزشک درمان شود.)
هیپنوتیزم کنید. ممکن است عجیب به‌نظر آید، ولی تجربه نشان داده است که ?? تا ?? درصد کسانی که خود را کاملاً شل کرده و به‌خود تلقین‌های هیپنوتیزمی می‌کنند زگیل‌هایشان از بین رفته است. باید به‌خود تلقین کنید که زگیل‌هایتان دارد از بین می‌‌رود و حتی گرم شدن پوست و گزگز ناشی از التیام آنها را حس می‌کنید. برخی محققان معتقدند که خود هیپنوتزمی بیشتز از اسید سالیسیلیک در درمان زگیل مؤثر است.

ـ چه وقت به پزشک مراجعه کنیم:
1. زگیل‌ها مانع انجام درست فعالیت‌های معمول می‌شوند.
2. زگیل دردناک است، خونریزی دارد، یا شکل و رنگ آن تغییر می‌کند.
3. زگیل خیلی بزرگ شده است.
4. زگیل بودن برآمدگی مورد تردید است.